De kracht van de werkende klasse in collectieve actie werd deze week nogmaals aangetoond met de Britse spoorstaking van de transportbond RMT. Het was de grootste spoorstaking in Groot-Brittannië sinds 1989 en het spoorverkeer kwam volledig tot stilstand. Ook in andere sectoren had de staking gevolgen.
Artikel door Finghín Kelly (Socialist Party, ISA in Ierland). Lees ook de solidariteitsverklaring van Socialist Alternative in Engeland, Schotland en Wales en hun Engelstalige artikel over de stand van zaken na de eerste stakingsdagen.
Op dit ogenblik zijn de drie 24-urenstakingen (21, 23 en 25 juni) achter de rug. Uit verslagen blijkt dat de staking goed opgevolgd werd met ook een grote deelname aan stakersposten en betogingen. Er werd massaal voor staking gestemd in een bij wet verplicht referendum: negen tegen één stemde voor de staking bij een hoge opkomst.
Strijd tegen de aanvallen van de bazen
De staking was een reactie op de aanvallen door de spoorbedrijven. Het gaat onder meer om het schrappen van 2.500 banen bij Network Rail en aanvallen op de lonen en arbeidsvoorwaarden bij 15 verschillende spoorwegmaatschappijen. Deze aanvallen worden gesteund door de Britse regering die, zoals de algemeen-secretaris van de vakbond RMT, Mick Lynch, heeft aangegeven, nauw betrokken is bij het geschil en een harde lijn van de bazen probeert door te drukken. Boris Johnson en de Tories zijn vastbesloten om een krachtige en goed georganiseerde groep werknemers een slag toe te brengen.
Een interessant aspect van het geschil is dat Mick Lynch viraal ging op sociale media. Het leidde tot een golf van memes en steun uit hoeken van waaruit dit niet verwacht kan worden. Dit is te danken aan zijn krachtige verdediging van de vakbondsactie van de RMT-leden. Het zal de werknemers in Ierland zeker niet zijn ontgaan dat er een schril contrast bestaat tussen de houding die Lynch de voorbije week heeft aangenomen en de lafhartige onbeholpenheid van de vakbondsleiding hier in Ierland, met name in het zuiden, ten aanzien van de koopkrachtcrisis. In plaats van een beslissende strijd te voeren, willen zij een nieuwe overeenkomst sluiten met de bazen en de regering.
De Britse media probeerden om de staking en de standpunten van de arbeiders als impopulair af te schilderen, en hebben cynisch geprobeerd om het grote publiek op te zetten tegen het spoorpersoneel. Parlementsleden van de Tories en Labour-toplui (voorzitter Starmer droeg zijn vertegenwoordigers op om geen steun aan de stakingen te betuigen), gingen in de televisiestudio’s te keer tegen de stakers. Lynch gaf niet toe aan de mediadruk, maar nam een offensieve verdediging op van vakbondstradities als stakersposten.
Steun voor de staking
Ondanks de aanvallen van de media heeft de staking veel steun. Uit een opiniepeiling van Savanta ComRes blijkt dat 58% de staking als gerechtvaardigd beschouwt.
Dit mag geen verrassing zijn, ondanks wat de media en het politieke establishment – en ook veel conservatieve vakbondsleiders – graag pushen. Stakingen en arbeiders die actie voeren, mits goed georganiseerd en met een strategie om de steun van de bredere arbeidersklasse te winnen, kunnen enorm populair zijn en de sympathie omzetten in actieve steun.
Dit is zeker het geval met deze staking. Het spoorpersoneel stond tijdens de pandemie in de frontlinie. RMT-leden hielden het vervoer gaande en zorgden ervoor dat essentiële werknemers en anderen tijdens de pandemie veilig van en naar het werk werden gebracht. Het spoorpersoneel deed dit vaak met gevaar van eigen gezondheid en leven, ze behoren tot de beroepen met een hoger percentage infecties en sterfgevallen als gevolg van Covid. In Groot-Brittannië is men zich er ook terdege van bewust dat de privatisering van de spoorwegen een regelrechte ramp is voor het personeel, gemeenschappen die afhankelijk zijn van spoorverbindingen en passagiers in het algemeen.
Koopkrachtcrisis
Deze staking vindt ook plaats tegen de achtergrond van een koopkrachtcrisis. De inflatie in Groot-Brittannië bedraagt 9,1% – de hoogste in 40 jaar. Dit treft werknemers met lage en middeninkomens het hardst en gebeurt tegen een achtergrond van stagnerende en dalende lonen als gevolg van decennialang asociaal van de Tory’s en de Blair’s. Het idee van een staking om de lonen en arbeidsvoorwaarden te verdedigen en de inflatie tegen te gaan, kan werknemers en arme mensen in heel Groot-Brittannië sterk raken. De steun voor de staking en voor de standpunten van Mick Lynch in de media tonen dit aan.
Om de druk op de bazen en de Britse regering hoog te houden, moeten de RMT-arbeiders nu binnen de vakbond overleggen hoe ze de actie kunnen laten escaleren, onder meer door meer stakingsdagen aan te kondigen, en hoe ze de steun die ze onder de arbeidersklasse hebben, kunnen verbreden en activeren.
Een baken zetten
Werknemers in andere sectoren en andere vakbonden moeten kijken hoe ze soortgelijke acties kunnen voeren, zoveel mogelijk gecoördineerd met de acties van de RMT. Dit zou de druk op de spoorwegmaatschappijen, de regering en de werkgevers in het algemeen opvoeren. Dit is het programma en de strategie die worden voorgesteld door Socialist Alternative, onze zusterorganisatie in Engeland, Wales en Schotland, die ook heeft opgeroepen tot nationalisering van de spoorwegen onder democratische controle en beheer van de werknemers.
De staking zet bakens uit en geeft een voorbeeld van hoe terug te vechten en hoe werknemers kunnen omgaan met de koopkrachtcrisis. Hieruit kunnen werkenden in andere landen veel leren. De werkende klasse heeft een enorme kracht en kan steun en overwinningen behalen met een strategie van strijd waarbij moedig wordt ingegaan tegen de bazen en de regering. In de strijd voor koopkracht is dit een belangrijk gegeven.