MIVB-directie en Brusselse regering: een terugkeer naar het ‘normale’ is niet mogelijk zolang de Covid-19 dreiging reëel blijft
Met het opengaan van meer bedrijven en winkels deze week en een gedeeltelijke heropstart van de scholen volgende week moet ook het openbaar vervoer opnieuw opgedreven worden. Hierdoor komen veel van de al bestaande problemen bij het openbaar vervoer terug naar boven. Gecombineerd met de covid-19 pandemie zorgt dit voor onaanvaardbare situaties voor personeel en passagiers.
De drukte op bussen, trams en metro’s neemt al enkele weken langzaam terug toe. Vaak werd het aangewezen aantal passagiers reeds overschreden. Volgende week gaan ook de scholen gedeeltelijk terug open. De MIVB wou daarom terug naar haar originele dienstregeling. Dit geeft echter geen enkele garantie op het vermijden van overvolle bussen, trams of metro’s.
Daarnaast komt ook het wisselen op de lijn terug. Tijdens de alternatieve dienst was iedere wissel in een stelplaats waarbij een nieuwe tram genomen werd, zonder een andere collega te zien. Hierdoor was er tijd en ruimte om de tram degelijk te ontsmetten. Door aan de halte te wisselen, moet de chauffeur samen met de reizigers op de mogelijk overvolle perrons wachten en/of meerijden naar de stelplaats met een mogelijk overvolle bus, tram of metro. Bovendien gebeurt de wissel dan direct, met weinig tijd om de stuurpost te ontsmetten.
Niet verwonderlijk dus dat een deel van het personeel deze omstandigheden als onveilig beschouwt en zich op het herroepingsrecht baseert. Dat is een recht dat in Frankrijk vaak toegepast wordt, maar ook bij ons is er de verplichting van de werkgever om veilige arbeidsomstandigheden aan te bieden en kan een werkende in een gevaarlijke situatie het werk weigeren zonder daar enig nadeel van te ondervinden. Bij een ernstig en dreigend gevaar mag een werkende dus zijn werkplek verlaten. De directie van de MIVB weigert dit echter te erkennen en zet de werknemers op ongewettigd afwezig. Omdat de vakbonden deze actie weigeren te erkennen, zet dit de deur open voor individuele tuchtmaatregelen. Dat is schandalig! Deze houding is onverantwoord zowel van de directie als van de vakbondsleiding. De vakbondsverantwoordelijken zouden de actie beter wel erkennen en elk voorstel van akkoord eerst aan het personeel voorleggen zodat de basis erover kan stemmen.
Dit zijn natuurlijk niet de enige twistpunten die er bestaan: naast de onmiddellijke veiligheid van het personeel is er ook vraag naar een betere werk privé balans. In de aangepaste dienstregeling waren er geen gesplitste shiften, ook deze komen nu terug. Dit is iets waar veel werknemers al lang van af willen. De MIVB had van deze crisis gebruik kunnen maken om dit te doen en zo het aantal trajecten van en naar het werk te beperken. Met gesplitste diensten in de ochtend- en avondspits moet een personeelslid twee keer van en naar het werk op een dag. Ook dat is een extra verplaatsing die risico’s met zich meebrengt. Wie ver woont, blijft tussen de shiften op de depot. Dat is eveneens een risico.
Opnieuw is het duidelijk dat veilige en degelijke werkomstandigheden voor personeel van het openbaar vervoer geen prioriteit zijn onder het kapitalisme. Ook voor de reizigers is veilig openbaar vervoer onmogelijk in de heersende besparingslogica. In New York, één van de hardst getroffen steden wereldwijd, denken wetenschappers dat de metro een belangrijke verspreider van covid-19 was.
De belangen van de reizigers en het personeel centraal stellen, veronderstelt massaal investeren in openbaar vervoer. Net als in andere essentiële sectoren is er nood aan meer middelen en vereist een veilige werkomgeving eigenlijk ook meer personeel. Een normaal aantal reizigers in veilige omstandigheden vervoeren vereist eigenlijk meer ritten en bovendien toezicht op het maximaal aantal reizigers. Daarnaast zouden gratis mondmaskers kunnen verdeeld worden en moet er extra personeel bijkomen om voertuigen en metrostations te ontsmetten. Extra ritten en extra personeel organiseren, kan misschien niet evident lijken. Maar er zit personeel met know-how uit de vervoersector werkloos thuis (bijvoorbeeld touringcars). Waarom de tekorten en de mogelijkheden niet op elkaar afstemmen? Dat vereist natuurlijk een meer globale planning van de economie.
Hiervoor zullen we ons moeten organiseren in strijdbare vakbonden waar de leden samen beslissen over welke eisen nodig zijn en welke tactieken gebruikt worden om deze te bekomen. Deze covid-19 crisis heeft geen einde gemaakt aan de klassentegenstellingen, we moeten dus ook de strijd voor de belangen van onze klasse verderzetten. In tegenstelling tot wat de traditionele media ons willen doen geloven, zitten we niet allemaal in hetzelfde schuitje.