Juridische strijd om stakingsrecht bij spoor

Woensdag was er een zitting van de rechtbank van Brussel over het eenzijdig verzoekschrift en de dwangsommen die door Infrabel werden geëist en bekomen om de stakingsacties tegen de afbraak van de NMBS in de praktijk onmogelijk te maken. Onze correspondent Wilfried brengt verslag uit vanop de zitting.

De discussie ging over dwangsommen van 100 euro voor het betreden van de sporen en 300 euro voor het bezetten van seinhuizen. Beide werden samen behandeld, zelfs indien Infrabel dat liever anders had gezien. Er waren twee advocaten voor ACOD Spoor en ABVV tegenover twee advocaten van Infrabel.

De advocaten van Infrabel probeerden ’s ochtends om de zaak naar een latere datum te verschuiven, liefst na 20 oktober om vakbondsacties die in de tussentijd gepland zijn onzeker te maken. De rechtbank ging er niet op in en verdaagde de zaak naar 15u30 dezelfde dag.

Om 15u30 waren er ongeveer 30 syndicalisten in de zaal aanwezig. De ‘fanclub’ van Infrabel bestaat uit één of twee personen. Het ABVV begint met de pleidooien. Er wordt verwezen naar de ‘moderniseringsplannen’ van minister Gallant waarbij tot drie miljard euro wordt bespaard. Dit zal niet de kwaliteit en zeker niet de veiligheid ten goede komen. Bovendien zal de tewerkstelling drastisch naar beneden gaan, duizenden jobs zijn bedreigd.

Het is evident dat men zich kan en mag verzetten tegen dergelijke achteruitgang van een openbare dienst. In het pleidooi werd verwezen naar Engeland, waar er sprake is van ‘one man, one train’. Dat is een gevaar voor de veiligheid, maar de NMBS-directie wil het hier ook invoeren.

OLYMPUS DIGITAL CAMERADe stakingsactie werd aangekondigd bij Infrabel. Dat gebeurde reeds op 14 september. Er was dus geen sprake van een ‘wilde staking’. Het ging om een actie volgens de regels. Bovendien was de actie lange tijd op voorhand aangekondigd en toch trok Infrabel met een eenzijdig verzoekschrift naar de rechtbank waarbij de dringende noodzakelijkheid werd ingeroepen. Er was voldoende tijd en de syndicale verantwoordelijken waren bekend. In het pleidooi werd het gebruik van het eenzijdig verzoekschrift dan ook verworpen.

Inzake onveiligheid, een argument van Infrabel om de staking te beperken, werd nog opgemerkt dat de acties net gericht zijn op het bekomen van garanties op veiligheid. Het personeel weet uiteraard hoe op veilige wijze actie gevoerd moet worden.

Het pleidooi van de advocaten van Infrabel legde nadruk op het feit dat over de sporen was gelopen, waarbij volgens deze advocaten een dwangsom van 100 euro redelijk is. Er werd beweerd dat dwangsommen het stakingsrecht op zich niet inperken, dat een piket mag opgezet worden, maar dat een seinhuis niet mag bezet worden. Ook werd gezegd dat de dwangsommen nodig zijn om de mensen tegen zichzelf te beschermen. En dat er ook niet-personeelsleden aan de vakbondsacties deelnemen, terwijl die de veiligheidsregels niet kennen.

Volgens Infrabel werd over de sporen gelopen en was er sabotage waarbij materiaal werd vernield en kortsluitingen werden opgezet. Het seinhuis is volgens de advocaten een kritieke plek omdat daar de veiligheid gegarandeerd moet worden. Vandaar werd een dwangsom van 100 euro geëist voor wie op het spoor liep en 300 euro voor wie het seinhuis bezette. Er werd tenslotte geprobeerd om de dringendheid van het verzoekschrift aan te tonen.

Tegen 18u volgde een wederwoord door de advocaten van het ABVV en ACOD. Die stelden dat ze geen toelating vragen om op de sporen te lopen, maar wel het recht op collectieve actie verdedigen. Dat kan verschillende vormen aannemen. Er werd opgemerkt dat er 13 personen nodig zijn voor de veiligheid in een seinhuis terwijl er slechts twee werkwilligen opdaagden die bijgevolg teveel uren moesten kloppen. Infrabel past met andere woorden de eigen regels niet toe. Bovendien wordt niet geïnvesteerd in de beste en meest moderne veiligheidssystemen omdat het bedrijf dit te duur vindt.

De zitting van de rechtbank gaf de kans aan de vakbonden om een wederwoord te bieden nadat met een eenzijdig verzoekschrift zonder tegenargumentatie was goedgekeurd door de rechter. Het verzet tegen eenzijdige verzoekschriften waarmee het stakingsrecht aan banden wordt gelegd, moet opgevoerd worden. Eerder was er Europese kritiek op deze praktijk van eenzijdige verzoekschriften in ons land, maar ook overheidsbedrijven maken er nu gebruik van.

De regering wil in het offensief gaan tegen het recht op collectieve actie. De ware reden hiervoor moet niet bij bezorgdheid over de veiligheid gezocht worden. De volgende vaststelling van politicoloog en historicus Marc Hooghe (deredactie.be, 20 augustus), heeft er daarentegen alles mee te maken: “De arbeidersbeweging kan het meest realiseren als ze op straat komt en haar stakingsmiddel hanteert.”