De vakbonden hebben gisteren hun actieplan aangekondigd. Er wordt de komende dagen een informatieronde opgezet om op 6 november te betogen in Brussel en daarna drie provinciale stakingsdagen te houden gevolgd door een algemene staking op 15 december. Een uitstekend initiatief dat uiteraard meteen door regering en gevestigde media werd afgeschoten. Een antwoord op de argumenten van de kritikasters waarmee we ook de twijfelaars kunnen meetrekken.
Wat heeft dit met mij te maken?
De maatregelen van de rechtse regering zijn een regelrechte aanval op onze levensstandaard. Enkele van de meest opvallende maatregelen:
- Een indexsprong gevolgd door een langere periode van ‘loonmatiging’. Op een volledige loopbaan komt dit al gauw neer op 20.000 euro.
- Langer werken: er is niet alleen de verhoging van de pensioenleeftijd, maar ook de verhoging van de leeftijd voor vervroegd pensioen en de beperking van de mogelijkheden voor tijdskrediet.
- Openbare diensten worden gepluimd waardoor we meer moeten betalen voor minder dienstverlening (bij zowel openbaar vervoer, post, onderwijs,…) terwijl het personeel er verder onder vuur wordt genomen.
- In de gezondheidszorg wordt fors bespaard
- Terwijl in de openbare sector jobs verdwijnen, komt er langs de andere kant dwangarbeid bij. Werklozen worden verplicht om 2 halve dagen gemeenschapsdienst te verrichten. Als er toch werk is, waarom krijgen ze dan geen volwaardig contract en volwaardig loon?
- Van jongeren over werklozen tot werkenden en gepensioneerden, iedereen wordt hard geraakt.
Moet iedereen geen duitje in de zak doen?
Deze week stelde een studie van Crédit Suisse dat de wereldwijde rijkdom nog nooit zo groot was, met een gemiddelde van 56.000 euro per volwassen. “De groei is vooral te danken aan de prestaties van de VS en Europa, met dank aan de gestegen waarde van vooral financiële activa”. Uit het rapport blijkt ook dat vooral de allerrijksten hiervan profiteren. “De 1% zou nu omgerekend bijna 50% van alle rijkdom bezitten. Die ongelijkheid en de ‘abnormale hoge inkomensratio’s’ leiden mogelijk tot een recessie.”
Zoals de Franse filosoof Piketty opmerkt: “De rijkste 1% waren goed voor 60% van de toename van het Amerikaanse nationale inkomen tussen 1977 en 2007.” De rijksten gingen er sinds het begin van de crisis verder op vooruit, terwijl de overgrote meerderheid van de bevolking moest inleveren. De rechtse regering zal dit verderzetten, er wordt bespaard op onze lonen, uitkeringen en openbare diensten. De enige maatregel die het patronaat een beetje pijn zou doen (de tweede maand loon bij arbeidsongeschiktheid betalen), werd meteen uitgesteld. Niet iedereen doet een duit in het zakje, wij tasten diep om een transfer van rijkdom van de gewone werkenden naar de superrijken te betalen.
Ja, maar de werkgevers moeten toch ook inleveren? Denk maar aan de Kaaimantaks…
Die Kaaimantaks of ‘doorkijktaks’ is wel heel doorzichtig. Zelfs CD&V-voorzitter Beke moest erkennen: “Toegegeven, de bijdragen uit kapitaal zijn bescheiden”. Een indexsprong is een transfer van werknemers naar werkgevers van 2,6 miljard euro. Een jonge werkende levert op zijn hele loopbaan meer dan 20.000 euro in. Tegenover die 2,6 miljard euro plaatst de regering een onduidelijke taks die 120 miljoen moet opbrengen, maar waarvan specialisten nu al uitgaan dat dit bedrag niet gehaald zal worden.
Zoals gezegd: de enige maatregel die de werkgevers pijn zou doen is al meteen met een jaar uitgesteld en de werkgevers hopen op afstel. De werkgevers willen wel dat we allemaal langer en harder werken, maar de gevolgen daarvan in de vorm van meer burnouts, stress en andere vormen van arbeidsongeschiktheid willen ze naar de gemeenschap doorschuiven.
We leven langer, langer werken is dan toch normaal?
We leven niet alleen langer, we zijn ook productiever. Het klopt dat werkenden twintig jaar geleden na hun pensionering een kortere levensverwachting hadden dan werkenden die vandaag op pensioenleeftijd komen. Maar de werkenden vandaag hebben wel veel meer bijgedragen. In 1980 waren we voor elk gewerkt uur 111% productiever dan in 1965. Tussen 1980 en 1995 was er een toename met 36% en in 2009 waren we per gewerkt uur 15% productiever dan in 1995.
Deze scherpe toename van de productiviteit houdt in dat we meer produceren op dezelfde tijd. We dragen meer bij aan zowel de werkgevers als de gemeenschap. Deze productiviteitsstijging kan niet alleen aan technologische vernieuwingen toegeschreven worden, er is ook een stijgende werkdruk. De cijfers van de burn-outs en stress bevestigen dit. Waarom zouden we nadat we evenveel jaren harder gewerkt hebben niet enkele jaren extra van een pensioen mogen genieten? Of moeten we werken tot we erbij neervallen?
Meer argumenten rond de pensioenen
OK, maar het gaat om de toekomst van onze kinderen…
Moest het om de toekomst van onze kinderen gaan, waarom wordt dan ook net daarop bespaard? Er wordt bespaard op zowat alles wat jongeren belangrijk vinden. Van jeugdbeweging tot de sportclub en het onderwijs. Het hoger onderwijs wordt duurder en samen met andere besparingen op het onderwijs ondermijnt dit de kwaliteit ervan. De jongeren komen zelf als eerste op straat met de boodschap dat niet op hun toekomst mag bespaard worden.
De jongeren die nu meer moeten betalen voor ontspanning en onderwijs – terwijl ze tegelijk repressief worden aangepakt met de GAS-willekeur – zullen de besparingen op onder meer de lonen, uitkeringen (denk maar aan de wachtuitkering) en pensioenen het hardste voelen.
Moeten we niet eerst overleg afwachten en dan pas actie voeren?
De regering zegt te willen overleggen met de vakbonden om de reeds genomen beslissingen door te voeren. In het regeerakkoord zelf wordt vooral gesproken over advies van de sociale partners en niet over overleg. Deze rechtse regering is vastbesloten om een harde aanval op onze levensstandaard in te zetten. Dat rechts niet geïnteresseerd is in sociaal overleg, werd helemaal duidelijk aan het N-VA-congres waar De Standaard N-VA’er Discart hoorde verklaren: “Ik hoop dat het regeerakkoord de Walen dermate op de zenuwen werkt dat ze met talloze stakingen een totale chaos veroorzaken.” Wie is hier eigenlijk onverantwoord en wie organiseert chaos?
Meer over het ‘sociaal overleg’ dat de rechtse regering voor ogen heeft
Deze regering is toch democratisch verkozen…
Wij hebben een democratisch recht om actie te voeren. Het klopt dat de regering dat recht wil afbreken – denk maar aan de minimumdienst bij het openbaar vervoer (moesten ze daar echt met de dienstverlening inzitten, dan zouden ze er niet op besparen). Maar het democratisch recht op actie bestaat nog. Als we de maatregelen willen stoppen, zullen we er gebruik van moeten maken. Naar ludieke of symbolische acties heeft de regering geen oren.
Waarom zou ik staken? Haalt het wel iets uit?
Geen enkele sociale verworvenheid is bekomen door het vriendelijk te vragen. Iedere verworvenheid die we als gewone werkende kennen, is er niet zomaar gekomen. Het is op basis van strijd en stakingen dat we zaken afgedwongen hebben. Daarbij hebben de werkgevers op ieder ogenblik geklaagd over de stakers die de bevolking en de economie zouden ‘gijzelen’ en zich onverantwoord opstelden. Als we de werkgevers laten doen, dan zouden we geen enkele sociale bescherming kennen. Dan zouden ze onze werkloosheid en miserie organiseren, onze koopkracht kelderen en wie daar iets over durft te zeggen, meteen repressief de mond snoeren.
Wat hebben eerdere stakingen bekomen? Het einde van kinderarbeid, algemeen stemrecht, sociale zekerheid, betaald verlof, indexering van de lonen, regels inzake veiligheid en gezondheid op de werkvloer,… Wie dat allemaal onbelangrijk vindt, heeft natuurlijk redenen om zich tegen de staking te verzetten. We begrijpen de positie van VOKA, VBO en de rechtse regering die voor de rijken rijdt dan ook. Maar de meerderheid van de bevolking heeft wel belang bij de acties.
Lees ook: Betaald verlof, met dank aan onze stakende overgrootouders
Zal er naar ons geluisterd worden?
Zoals gezegd: als we ons beperken tot het braafjes vragen niet. Een staking legt het hele systeem plat en maakt duidelijk wie het systeem eigenlijk doet draaien: de gewone werkenden. Een eenmalige protestactie volstaat niet, een gezondheidswandeling in Brussel evenmin. Er is nu een goede aanzet voor een actieplan met eerst informatierondes in de bedrijven gevolgd door een nationale betoging, provinciale stakingen en een algemene staking op 15 december.
We kunnen dit aangrijpen om er een succes van te maken. Dat kan door in de informatieronde zoveel mogelijk discussie te voeren, degelijke onderbouwde argumenten naar voor te schuiven en de mobilisaties zo breed mogelijk te doen. Met het opbouwende actieplan kunnen we telkens een stap verder gaan. Het wegstaken van deze regering zal niet volstaan, we zullen het volledige besparingsbeleid moeten wegstaken.
Wat willen we uiteindelijk bereiken?
Doorheen de beweging zullen we een duidelijk alternatief op het besparingsbeleid naar voor moeten brengen. De scherpste kantjes afvijlen zal niet volstaan. Er is een volledige breuk met het besparingsbeleid nodig. We leven in een wereld waar de 85 rijksten evenveel bezitten als de helft van de wereldbevolking, zoals een studie van Oxfam eerder duidelijk maakte.
Steeds meer mensen zijn ervan overtuigd dat we niet verder kunnen met dit systeem. Het lijkt een gigantische opdracht om een einde te maken aan het kapitalisme, maar de woede tegenover het establishment neemt toe. We zullen deze woede moeten organiseren met een programma waarmee we de hefbomen van de economie aan de hebzucht van de grote aandeelhouders, speculanten en grote patroons onttrekken om ze in handen van de gemeenschap te brengen. Dat is het programma van democratisch socialisme.
“De arbeiders hebben niets dan hun ketenen te verliezen, ze hebben een wereld te winnen.” Dat stelde Karl Marx in zijn tijd. Dat is vandaag bijzonder actueel.
Lees ook:
Om steeds grotere ongelijkheid te stoppen, moeten we een einde maken aan het kapitalisme