Meer middelen voor personeel en veilige werkomstandigheden nodig!
De onafhankelijke vakbond van treinbestuurders ASTB (Autonoom Syndicaat van Treinbestuurders) voerde dinsdag een stakingsactie. Aanleiding was de toenemende werkdruk voor treinbestuurders. De nieuwe dienstregeling vanaf december versterkt dit nog. Zo wordt de tijd om van bestuurspost te veranderen soms beperkt tot het absolute minimum. De vakbond klaagde ook over schorsingen van treinbestuurders op basis van een onderzoek door een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk, Corporate Prevention Services (CPS), dat treinbestuurders zou schorsen indien die eerlijk antwoorden op vragen over slaapproblemen.
De stakingsactie van 5 november zorgde voor heel wat hinder voor het treinverkeer. Het leidde tot een aantal publieke discussies, onder meer in de media, waarbij soms bijzonder hard werd gefulmineerd tegen de stakende treinbestuurders. Zo ging Hautekiet op Radio 1 ervan uit dat het verzet van ASTB egoïstisch was en zelfs tegen de veiligheid inging wegens het verzet tegen het onderzoek onder treinbestuurders. Er was geen duiding bij de stakingsactie, deze werd enkel afgedaan als onnodig
. Dat het eigenlijk meer algemeen om de veiligheid op het werk en dus ook voor de reizigers ging, leek een detail dat te onbenullig was om te vermelden door de media.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat de luisteraars zich volledig laten gaan in hun afkeer tegenover de acties. Zo schreef iemand op de webpagina van Hautekiet dat treinbestuurders “desnoods onder gun-point in hun stuurpost moeten verplicht worden om te rijden”; of nog dat de markt moet opengegooid worden om Oost-Europeanen te laten rijden aangezien die “hun inzet en werkkracht al bewezen in onder meer de binnenvaart.”
De andere vakbonden reageerden koeltjes op de actie, wat het media-offensief ertegen extra ruimte gaf. Jean-Pierre Goossens, secretaris van ACOD-Spoor noemde de actie ‘frappant’. ACV-topman Piens had het over een ‘onbegrijpelijke’ actie. Hebben ze geen lessen geleerd uit de tijd dat LOCO, de onafhankelijke vakbond van treinbestuurders, een opmars kende? Toen trokken tal van treinbestuurders weg om een eigen vakbond op te zetten en bestond het enige antwoord uit het verketteren van die bestuurders. Het veroordelen van de staking van ASTB, terwijl die zich baseerde op terechte bekommernissen onder de treinbestuurders, dreigt een aantal militanten onder de treinbestuurders te isoleren van de erkende organisaties. Dat maakt eengemaakte acties moeilijker en biedt ruimte voor een versplintering met vakbonden van specifieke beroepsgroepen. Luc Pauwels van OVS was voorzichtiger. Hij toonde begrip voor de frustraties van de treinbestuurders, maar stelde dat de lopende onderhandelingen voorrang moeten krijgen. Wel valt op dat hij de brug niet opblaast met de treinbestuurders die nu kiezen voor het ASTB.
Unisono vinden de leidingen van de erkende en aangenomen vakbonden dat de onderhandelingen voorrang moeten krijgen en dat het te vroeg is om te staken. Maar wat er op de onderhandelingstafel ligt is onduidelijk. De erkende organisaties lijken zich toe te spitsen op de “apneu-kwestie”, terwijl de eisen van het ASTB over meer gaan dan dat alleen. Het oneerlijke premiesysteem, het tekort aan rustpauzes, de zware reeksen en het loonverlies dat geleden wordt bij preventieve schorsing zijn punten die opgenomen worden door deze vakbond. Triest is ook te lezen dat vakbonden blijkbaar het begrip vragen van de treinbestuurders omdat er nu eenmaal een personeelstekort heerst in hun categorie.
H
et ASTB verzet zich tegen de vragenlijsten van de externe preventiedienst en wil enkel een onderzoek indien de treinbestuurder dit wenst. Libre Parcours begrijpt dat ASTB zich hiertegen verzet op basis van de gevolgen voor de treinbestuurder. Maar slaapapneu is een niet te onderschatten medische aandoening waartegen middelen bestaan. Voor zowel treinbestuurders als reizigers, zou het beter zijn om op te komen voor de uitbetaling van het volledige loon en de premies voor de tijd dat de bestuurder niet kan rijden. Bij vele treinbestuurders maakt de premie immers ongeveer 30% van hun netto verloning uit, niet te onderschatten dus wat de inlevering zou zijn als de treinbestuurder een maand niet mag rijden en zijn volledige premie verliest. Door de premies in de barema’s op te nemen, zou dit probleem overigens algemener aangepakt worden.
Ook zou het nuttig zijn om een grootschalig onderzoek naar slaapstoornissen te eisen met een analyse van de oorzaken ervan. Dat zou overigens in samenspraak kunnen met andere sectoren waar doorgedreven flexibiliteit en wisselende shiften waarbij vaak op onmogelijke uren wordt gewerkt gelijkaardige
problemen opleveren. Op deze basis zou een aanpassing van het werkschema kunnen geëist worden. Het zou de werkomstandigheden, gezondheid van het personeel en dus ook de veiligheid van zowel personeel als reizigers ten goede komen.
Onder het spoorpersoneel is er natuurlijk ook heel wat discussie over het feit dat het ASTB een eigen vakbondswerking heeft opgezet en nu ook voet aan grond krijgt langs Nederlandstalige kant waar in minstens één depot een groot aantal treinbestuurders is overgestapt. We begrijpen dat een aantal treinbestuurders deze stap zetten, ook al benadrukken we tegelijk de voordelen van een breder georiënteerde vakbond die het volledige personeel kan verenigen. Het is echter vooral omdat het volledige personeel niet in een eengemaakte strijd van personeel én reizigers wordt betrokken dat er ruimte ontstaat voor kleinere bonden van specifieke beroepsgroepen. We komen binnen verschillende vakbonden dan ook op voor eengemaakte strijd van onderuit.
De organisatie van Trein-, Tram- en Busgebruikers was er natuurlijk snel bij om over het ‘gijzelen van de reizigers’ te spreken. Hun Franstalige tegenhanger Navetteurs had het over de negatieve gevolgen van verdeeldheid onder de vakbonden waardoor er mogelijk meer stakingen zijn, ook al hebben die minder effect.
Volgens Libre Parcours staan we het sterkste indien we samen tot actie overgaan op basis van een actieplan dat van onderuit wordt opgemaakt en gericht is op eengemaakte strijd van alle personeelsleden over de vakbondsgrenzen heen en met een oriëntatie op de reizigers. Die ondervinden immers ook de gevolgen van de opgedreven werkdruk onder het personeel in de vorm van minder stiptheid, afgeschafte treinen waarbij andere treinen overvol zitten en uiteraard heeft een toename van de werkonveiligheid van een treinbestuurder ook gevolgen voor de reizigers.
Libre Parcours is een website gemaakt voor en door strijdbare syndicalisten en werknemers, wil u op de hoogte blijven? Schrijf u dan hier in op onze nieuwsbrief.