De afgelopen weken kwam B-Logistics in het nieuws als de verlieslatende probleemtak van de NMBS. Er wordt al langer geprobeerd om het goederentransport volledig naar de privé over te hevelen, maar dat botst op verzet van het personeel dat zich tegen de filialisering verzet. Logistics probeert momenteel machinisten op individuele basis onder druk te zetten om naar het filiaal van privaat recht over te stappen. Gisteren werd het werk neer gelegd in Antwerpen en er waren ook elders acties.
Geslaagd piket
Het personeel van de goederentak legde gisteren spontaan het werk neer in Antwerpen. Op de stakerspost was er een grote aanwezigheid en betrokkenheid, machinisten die in verlof waren kwamen alsnog naar de stakerspost. Het piket in Antwerpen werd versterkt door reizigersmachinisten, treinbegeleiders, bestuurders rangeringen, rangeerders en andere spoorlieden. Het solidariteitsbezoek van een Rood!/LSP delegatie ging niet onopgemerkt voorbij. Ook syndicalisten uit het onderwijs, van De Lijn, BASF en het stadspersoneel maakten hun opwachting.
In andere depots werd eveneens het werk neergelegd, meer bepaald in Ronet, Bertrix, Kinkempois, Charleroi en Gent. Het ongenoegen onder het personeel is dan ook erg groot.
Van liberalisering naar privatisering
Het goederentransport is geliberaliseerd sinds 2003. Men probeert deze sector in private handen te krijgen door in een eerste fase de activiteit volledig onder te brengen in een filiaal van privaat recht dat momenteel voor meer dan 93% in handen van NMBS is. De rest is van de holding. Het onuitgesproken doel is privatisering. Het verlies en het tekort aan eigen bestuurders bemoeilijken dit.
De directie probeerde eerst om goederenmachinisten te overtuigen om ‘vrijwillig’ over te stappen naar de nieuwe structuur. Er is echter grote onduidelijkheid over wat dit voor het statuut van het personeel betekent. Er is geen wettelijke basis voor een terbeschikkingstelling. Er is onzekerheid over wat tekenen betekent, wettelijk kan je immers maar één werkgever hebben en onder één paritair comité ressorteren. Volgens de FOD zouden statutairen ook in een filiaal onder het Nationaal Paritair Comité vallen, volgens Logistics zou je ook onder PC 226 vallen.
Kortom, er waren juridisch dubieuze en onduidelijke voorstellen. Eind juni was er een aangepast voorstel van Logistics, maar dit werd unaniem verworpen in de depots. Na de zomer zou verder onderhandeld worden. Ondertussen blijft Logistics pogingen doen om machinisten op individuele basis onder druk te zetten. Dinsdag was er een recruteringssessie in Antwerpen waar de gemoederen hoog opliepen. Woensdag volgde Charleroi, vandaag Luik en vrijdag Gent. In Antwerpen Noord dreigen 25 statutaire posten afgeschaft te worden.
Het ‘vrijwillige’ karakter van de overstap is overigens niet correct. Wie niet ‘vrijwillig’ overstapt, zou een andere job moeten uitoefenen. Logistics wil nu voldoende machinisten die overstappen. Daarna wil het nieuwe machinisten aantrekken en opleiden, maar niet langer aan de huidige arbeids- en loonsvoorwaarden.
Welke toekomst voor goederentransport?
De afgelopen weken was er windstilte bij B-Logistics. Er werd niet meer gecommuniceerd, onderhandelen had dan ook weinig zin. Welk ander wapen dan een staking heeft het personeel nog? De staking werd door havenverantwoordelijken en politici verworpen. Het zou de toekomst van het bedrijf in gevaar brengen, verklaarden ze. De verantwoordelijkheid voor het wanbeleid wordt in de schoenen van het personeel geschoven.
Als de politici effectief bezorgd zijn om een duurzaam goederentransport en een efficiënte aanpak van het mobiliteitsprobleem, dan zouden ze meteen werk maken van een degelijke publieke financiering van een goed werkend goederentransport per spoor met personeel dat door een degelijk statuut beschermd wordt.
Het personeel heeft zich van meet af aan verzet tegen de filialisering en wil nu een garantie van het behoud van statutaire tewerkstelling bij Technics en de mogelijkheid om met goederentreinen te blijven rijden. Dat kan het best door de goederenactiviteit terug bij Technics onder te brengen. Nu is de goederenactiviteit volledig overgeheveld. Technics heeft er geen licentie voor. Statutaire machinisten die weigeren te tekenen, worden door Technics aan Logistics verhuurd aan de bestaande voorwaarden. Logistics heeft onvoldoende ‘eigen’ machinisten.
De schuldenberg die de afgelopen jaren door Logistics is opgebouwd, is grotendeels een politieke keuze. Het goederentransport per spoor wordt niet langer als een openbare dienst gezien en bijgevolg is de dotatie afgenomen. Hierdoor ontstaat er ofwel een schuldenberg ofwel komt er een forse verhoging van de prijzen. Dat laatste duwt het goederentransport nog meer op de weg, in Nederland was er het afgelopen jaar een vermindering met 10% onder meer als gevolg van de hoge tarieven die op zes jaar tijd met 300% stegen. Met argumenten inzake milieu of fileproblemen wordt geen rekening gehouden. Dat het de overheid is die de wegen betaalt en ook financiële gevolgen draagt van het fileprobleem, wordt zelfs niet in overweging genomen. Het wordt overigens helemaal absurd als Logistics overweegt om overheidssubsidies aan te vragen: eerst wordt beslist dat goederenvervoer per spoor geen openbare dienstverlening meer is, maar vervolgens wordt het filiaal van privaat recht gesubsidieerd…
Om de schulden van het spoor te beperken, is er nood aan meer publieke middelen. En ook intern kan bespaard worden, de afgelopen zeven jaar werd 837,3 miljoen euro aan externe consultancy uitgegeven. Of wat te denken van het prestigeproject van het station van Liège Guillemins dat samen met andere recente vastgoedprojecten 1 miljard euro kostte?