Spoor onder vuur – personeel in het offensief!

Bij de NMBS werd er in de voorbije periode regelmatig gestaakt en/of actie gevoerd. Er staan bij het spoor op alle fronten grote besparingen op til en het verzet daartegen groeit. Daarbij is het opvallend dat er niet altijd gewacht wordt op een ordewoord van de vakbondsleiding om de strijd te organiseren. De woede is erg voelbaar aan de basis en uit zich in spontane acties. Maandblad ‘De Linkse Socialist’ sprak met enkele strijdbare syndicalisten bij het spoor.

 

Wat is de situatie bij het spoor? Waarom wordt er actie gevoerd?

“Momenteel worden er op alle vlakken aanvallen tegen de werknemers van de NMBS voorbereid, zowel vanuit de politiek als vanuit de directie. Daarbij worden niet alleen de arbeidsvoorwaarden en jobs van de spoormannen en -vrouwen bedreigd, maar ook de NMBS zelf als betaalbare en openbare dienstverlening staat op de helling. Alles wordt in het werk gesteld om van de spoorwegen een winstgevend en concurrentieel bedrijf te maken, en dat gaat rechtstreeks in tegen de belangen van zowel het personeel als de reizigers.

“De botte besparingen uiten zich vandaag op de meest intensieve manier bij de goederen; het is dan ook logisch dat de strijd daar momenteel het hevigst gevoerd wordt. Een deel van de vakbondsleiding heeft de goederen als een verloren zaak opgegeven. We wisten dus heel goed dat, als we wilden dat er iets gebeurde, we het zelf zouden moeten doen.”

Hoe hebben jullie dat dan aangepakt en op welke manier werd de strijd opgebouwd?

“Eerst en vooral moeten we daarbij zeggen dat dat een werk is dat niet alleen in de afgelopen periode werd uitgevoerd. Ook in de kalme periode daarvoor probeerden we ons voor te bereiden op de strijd die onvermijdelijk zou komen. Zo organiseerden we bijvoorbeeld vergaderingen over de vakbondsgrenzen heen en legden we constant de nadruk op het nut van strijd om te vermijden dat deze vergaderingen enkel als praatcafé gezien zouden worden. Onder andere door daarover te discussiëren met onze collega’s, bereidden we ons voor op het moment dat de grote aanvallen zouden komen.

“De infosessies die Logistics organiseerde in verschillende hotels, die uiteindelijk als enig doel hadden om de mensen onder druk te zetten om onder erbarmelijke arbeidsvoorwaarden te gaan werken, zijn de katalysator geweest. De woede daarover bij de basis was enorm, waardoor de ontwikkelingen in een stroomversnelling geraakten.

“Op de acties en stakingspiketten was er een grote strijdbaarheid en betrokkenheid. Toen de directie aan een piket een gesprek wilde aangaan met enkele verantwoordelijken, werd hen meegedeeld dat ze tegen iedereen moesten spreken. Hun standpunt heeft vervolgens de strijdbaarheid en mondigheid van het personeel verder aangewakkerd.”

Jullie zien dus nog wel perspectief in deze strijdbeweging?

“Zeker. Wanneer we geconfronteerd worden met aanvallen van een dergelijke omvang, kunnen we niet anders dan in strijd komen. We staan gewoon met onze rug tegen de muur. De piketten die we nu organiseren geven ons ook enorme mogelijkheden om met onze collega’s te discussiëren en het bewustzijn rond de besparingen en de gevolgen ervan omhoog te trekken.

“Maar het zal wel cruciaal zijn dat er ook een actieplan komt. Daar proberen we steeds op te hameren om de strijd ook perspectieven te bieden. Het mag niet zo zijn dat we het gevoel gaan krijgen dat de acties dienen om even stoom af te laten en vervolgens weer aan het werk te gaan. Integendeel, veel werknemers hebben nu het gevoel dat ze op de eerste rij staan en de vakbondsleiding in de juiste richting kunnen duwen.

“Om effectief resultaten te boeken, zullen we moeten discussiëren over hoe we verdergaan. Wij denken dat we daarbij ook over de landsgrenzen heen moeten kijken. België is niet het enige land waar de spoorwegen aangevallen worden, maar ook niet het enige land waar er verzet ontstaat. De algemene stakingen in andere landen moeten ons tot voorbeeld dienen, en we moeten een verenigd Europees verzet kunnen organiseren tegen de door Europa opgelegde maatregelen. Enkel door die weg in te slaan, zullen we concrete resultaten kunnen boeken.”

Wat zijn dan specifiek jullie eisen op langere termijn? Welke resultaten willen jullie boeken?

“Uiteraard willen we de besparingen die op tafel liggen tegenhouden. We willen niet dat er gesnoeid wordt in onze jobs en voorwaarden, noch in het aanbod voor de reizigers. We willen dat de huidige trend van liberalisering wordt omgekeerd en dat de NMBS een echte openbare dienstverlening wordt.

“Daarvoor moeten we vertrekken van wat er nodig is in de samenleving om vervolgens het aanbod op die noden af te stemmen. Ook qua efficiëntie kan het hier heel wat beter. Zo zouden goederenlocomotieven en -bestuurders bijvoorbeeld in de zomer ingezet kunnen worden bij de reizigers, want in die periode zijn er minder goederen en meer toeristen te vervoeren. Maar zulke logische maatregelen zijn gewoon onmogelijk als gevolg van de liberalisering.

“Ook het eindeloos opsplitsen van organisatorische diensten leidt tot grote verliezen. Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat het idee van liberalisering, van meer werk te doen met minder mensen aan de basis, niet alleen absurd is, maar ook gevaarlijk. Het is een bedreiging voor onze arbeidsvoorwaarden en voor het treinaanbod in dit land. Daar moeten we tegen in opstand komen.”

Kunnen jullie tenslotte nog iets zeggen over de rol die individuele militanten zoals jullie kunnen spelen? Want jullie hebben niet op de vakbondsleiding gewacht om acties op poten te zetten.

“Inderdaad. De rol die strijdbare syndicalisten kunnen spelen is enorm belangrijk. Wij willen vandaag een aantal tradities van de arbeidersbeweging opnieuw invoeren. Stakingspiketten zijn belangrijke momenten om met collega’s te discussiëren over het verdere verloop van de strijd. Ze geven ons ook de kans om met die mensen te discussiëren die wel aan het werk zijn.

“Ook de traditie van solidariteit naar andere sectoren toe proberen we hoog te houden. We zien vandaag dat wij niet de enigen zijn die onder vuur liggen. Kijk maar naar het onderwijs, de zorgsector,… Ook daar zal in de komende periode strijd gevoerd moeten worden. Hopelijk ontwikkelen de bewegingen zich daar ook op een strijdbare manier. Het is immers enkel door strijd dat er iets afgedwongen kan worden, en een verenigde strijd zal van cruciaal belang zijn om de aanvallen die op ons afkomen, het hoofd te kunnen bieden.”

Hartelijk bedankt voor dit gesprek, en veel succes met de strijd!

Dit interview werd afgenomen door Jarmo en is overgenomen uit maandblad ‘De Linkse Socialist’ (http://www.socialisme.be/lsp/sl)