De media tegen stakingen bij het openbaar vervoer?

Bij zowat iedere staking bij het openbaar vervoer is het opnieuw prijs: de media halen uit naar de stakers die de reizigers zouden “gijzelen” of toch minstens “pesten”. Deze benadering in de media is dezelfde langs beide kanten van de taalgrens, bij een staking van het personeel van de TEC (tegenhanger van De Lijn) stelde de krant La Meuse dat werd gestaakt omdat de chauffeurs dat leuk vinden.
 
In geen enkele berichtgeving komt aan bod wat de problemen zijn die aan de basis van de acties liggen. Het gebrek aan noemenswaardige repliek vanwege de vakbonden zorgt ervoor dat ook steeds meer reizigers met de dominante retoriek in de media mee zijn. Dat leidt tot verwarring of oproepen om acties te voeren die de reizigers geen “pijn” doen.
Wij denken dat het noodzakelijk is dat de vakbonden weerwoord bieden en duidelijk maken waarom het personeel en de reizigers dezelfde belangen hebben tegenover directies en regeringen die korte termijn winst willen maken in de plaats van openbare diensten aan te bieden.
Het afschaffen van treinen en het sluiten van loketten en stopplaatsen zijn onderdelen van het beleid van de directie waarmee niet alleen de reizigers maar ook het personeel worden gepest. Zowel bij de NMBS als bij De Lijn doet de directie er alles aan om het pesten zo efficiënt mogelijk te organiseren: de uitgaven voor consultants nemen een ongeziene omvang aan.
Het idee van acties als een betaalstaking (waarbij reizigers niet betalen) heeft beperkingen. De directie kan dit tegen het personeel gebruiken, het blijft immers een individuele actie van een chauffeur of de loketbediende en treinbegeleider die kan worden geïnterpreteerd als werkweigering of zelfs diefstal. Door het grote aantal abonnementen is het effect bovendien beperkt. Tenslotte voelt de directie niet de druk van buitenaf wegens het wegvallen van een deel van het openbaar transport.
Wat wel moeten worden aangepakt, is de groeiende tendens van bedrijven om werknemers die als gevolg van een stakingsactie niet op hun werk geraken te verplichten om een dag verlof te nemen. Afwezigheid als gevolg van een staking elders, zou algemeen als geval van “overmacht” moeten worden erkend en bijgevolg als betaalde werkdag gelden, zelfs indien de betrokkene niet op zijn werk geraakt. Dat zou een onderdeel van een vakbondscampagne voor het stakingsrecht moeten vormen.
Daarnaast is er nood aan een campagne om het personeel en de reizigers te informeren en te mobiliseren tegen alle aanvallen op de dienstverlening. Dat omvat ook het gebrekkig materieel en de arbeidsomstandigheden van het personeel. Gemotiveerd personeel dat met degelijk materieel een degelijke dienstverlening kan aanbieden, dat is wat ons vandaag ontzegd wordt door de marktlogica van directies en regeringen.