Verschillende kranten kopten op maandag 10 augustus: “Handel in diensten bij De Lijn”, “zwartwerk bij De Lijn”, “Chauffeurs tot 20 uur achter het stuur bij De Lijn”. De directie en bevoegd minister Hilde Crevits reageerden verbolgen en geschokt op de ontdekkingen van de arbeidsinspectie in Gentbrugge. Ze hadden het over onverantwoorde chauffeurs en Crevits wilde meteen een onderzoek in alle stelplaatsen.
Door de extreme flexibiliteit die chauffeurs aan de dag moeten leggen, is er voor chauffeurs de mogelijkheid om diensten te wisselen. Alhoewel de directie er officieel niets van weet, wordt het wel steeds doorgegeven aan de oversten en vormt het daar geen probleem. In een aantal stelplaatsen krijgt een chauffeur maar enkele dagen verlof per jaar, waardoor het niet verwonderlijk is dat een handel in diensten wordt opgezet.
De directie heeft daar nog steeds controle op: iedere chauffeur moet zich bij het begin en het einde van de dienst aan- of afmelden en een eindedienstkaart afdrukken. Bij het nakijken van die kaarten kan de directie meteen zien wie wanneer heeft gewerkt. Nu doet de directie evenwel alsof haar neus bloedt. Voorheen kwam het de directie goed uit: de problemen om alle diensten georganiseerd te krijgen werd opgevangen door de chauffeurs zelf, de diensten werden verzekerd en officieel wist de directie van niets.
Nu worden de chauffeurs aan de schandpaal genageld omdat ze naast hun reguliere dienst nog extra diensten in “het zwart” deden en hiermee de rij- en rusttijden met de voeten traden. Nochtans worden chauffeurs regelmatig gevraagd door hun oversten om datzelfde te doen.
De jarenlange besparingen op alle mogelijke kosten (de directie ziet ook de chauffeurs als een “kost”) en vooral op het aantal reservechauffeurs, is er in veel stelplaatsen geen buffer om onvoorziene omstandigheden op te vangen. Dat is het geval bij ziekte of zelfs bij minder onvoorziene omstandigheden als evenementen in het Sportpaleis of Rock Werchter. Op zo’n ogenblik wordt aan de chauffeurs gevraagd om na of voor hun dienst een extra dienst te verrichten. Dan vormen de rij- en rusttijden geen probleem. Twee maten en twee gewichten bij De Lijn!
Als de directie dit “zwartwerk” wil vermijden, zal het in de eerste plaats moeten kijken naar de beloning en het aantal chauffeurs. Bij de CAO 2009-2010 weigerden de directie en minister Van Brempt om een ernstige toegeving te doen aan het personeel. Het is niet verwonderlijk dat een aantal chauffeurs dan maar zelf naar mogelijkheden zoekt om het loon te compenseren. Verder moet worden geïnvesteerd in (reserve)chauffeurs zodat ziekte, verlof en dergelijke kunnen worden opgevangen. Dat zou niet alleen de arbeidsomstandigheden maar de dienstverlening ten goede komen.
Vandaag wordt de zwarte piet doorgeschoven naar de chauffeurs. Alsof zij verantwoordelijk zijn voor het gebrek aan degelijke arbeidsomstandigheden en lonen. Dat is een gemakkelijkheidsoplossing van een directie en een Vlaamse regering die weigeren om echt te investeren in openbaar vervoer met degelijke jobs en een optimale dienstverlening voor de bevolking.
Door een buschauffeur