Arbeiders van de MIVB. Zoals jullie ongetwijfeld uit kranten en TV-journaals konden vernemen, hebben zich in verschillende sectoren sociale conflicten afgespeeld (of moeten die zich nog afspelen) rond de hernieuwing van de CAO’s (voedingsindustrie, verzekeringen, non-profit,…). In Wallonië hebben de arbeiders van de TEC op 9 en 11 mei gestaakt. Waar staan we in de MIVB voor wat betreft de hernieuwing van de CAO voor 2005-’06? Welke valkuilen moeten vermeden worden?
De patroons wilden een interprofessioneel akkoord en een loonnorm van 4,5%
Eind 2004 hebben ABVV, ACV en ACLVB met het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO, een soort vakbond van de patroons) onderhandeld over een voorstel tot interprofessioneel akkoord voor 2005-’06.
De patroons wilden dat voor de jaren 2005 en 2006 de stijging van de loonkost beperkt zou blijven tot 4,5%, index inbegrepen. Ze wilden dat de index – de aanpassing van de lonen aan de levensduurte – zou inbegrepen zijn in de “loonsverhogingen”.
Een voorbeeld. Volgens de Nationale Bank stond de index in 2002 op 1,6%, in 2003 op 1,5% en in 2004 op 1,9%. Voor de drie laatste jaren stond de index dus gemiddeld op 1,7% per jaar. Indien de economische situatie dezelfde blijft (wat helemaal niet het geval is, het ziet er naar uit dat die slechter wordt), betekent dat 3,4% op twee jaar (1,7% in 2005 en 1,7% in 2006). Met een loonnorm van 4,5% zou er in dat geval slechts 1,1% (4,5% – 3,4% index = 1,1%) overblijven.
En opgepast! Die loonsverhoging van 1,1% op twee jaar is bruto. De sociale bijdragen en de belastingen moeten er nog vanaf om aan het nettoloon te komen. Anders gezegd: het VBO stelt apenootjes voor als loonsverhoging!
Geen interprofessioneel akkoord = geen loonnorm
Het ABVV heeft uiteindelijk dit slechte voorstel tot interprofessioneel akkoord verworpen en geen enkele vakbond heeft het ondertekend. Gezien er geen akkoord was, heeft de regering vervolgens beslist het op te leggen.
De 4,5% is echter slechts een indicatieve norm. In het voorstel tot interprofessioneel akkoord tussen vakbonden en VBO zou de loonnorm van 4,5% ook dat indicatieve karakter gehad hebben. Maar indien de vakbonden het akkoord ondertekend hadden, zouden ze hun woord gegeven hebben niet meer dan 4,5% (index inbegrepen) te eisen. Gezien ze niets getekend hebben, hebben de vakbonden zich nergens toe verbonden. Of anders gezegd: er is geen verplichte loonnorm.
Gezondheidsindex = nepindex
We mogen niet vergeten dat de loonindexering geen loonsverhoging is: het is de aanpassing van de lonen aan de kost van het leven, of beter: dat zou het moeten zijn. Sinds enkele jaren immers wordt de index vervalst. De index heet nu “gezondheidsindex”. Alcohol, tabac en petroleumproducten zijn niet meer inbegrepen. De prijzen ervoor stijgen echter fors en tellen niet langer mee in de aanpassing van lonen en pensioenen aan levensduurte.
Huisstookolie, benzine: de prijzen swingen de pan uit.
Volgens de krant La Libre Belgique (14 april 2005) is de prijs van brandstof vermenigvuldigd met zes op 35 jaar tijd! Twee jaar geleden kostte een liter super-benzine 1,01 euro, vandaag 1,29 euro. Of een prijsverhoging van 28 eurocent per liter (11 oude Belgische frank meer!). We voelen het meteen als we bij een tankstation zijn gestopt. Wat moet men doen als men ver van zijn werk woont, of ’s ochtends vroeg begint en daarom een eigen auto nodig heeft om op tijd te komen?
De huisstookolie kostte in mei 2003 0,28 euro per liter. Vandaag is dat 0,50 euro: bijna een verdubbeling! Hoe moeten de gezinnen het rooien om hun woning te verwarmen als de prijs van de huisstookolie niet inbegrepen is in de index?
Het antwoord is eenvoudig: in beide gevallen moet er een fikse loonsverhoging komen. Een deel om de achterstand in te halen die we hebben opgelopen door die vervalste index.
Wonen is Brussel is onbetaalbaar geworden
In een dossier van Le Soir (23 februari 2205) over de woningprijzen in Brussel kunnen we lezen dat er een enorme wanverhouding is tussen de stijging van de inkomens en de stijging van de huurprijzen. Van 1998 tot 2003 is de prijs van woningen in Brussel gestegen met 59%, die van appartementen met 56%. Uiteraard rekenen de huiseigenaars de prijsstijging door in hun huurprijzen.
Vandaag moet het gemiddelde huisgezin in Brussel 30% van zijn budget aan wonen besteden. Voor de armsten (werklozen, leefloners, bruggepensioneerden, kleine pensioentjes,…) loopt dat al snel op tot 60% van het inkomen!
Het schandaligste is echter dat men er in de gezondheidsindex vanuit gaat dat de prijs voor wonen slechts 5,5% van het huishoudbudget beslaat! Met andere woorden: als de huurprijzen stijgen, wordt dat nauwelijks in de gezondheidsindex ingerekend.
Ook daar moet een stevige loonsverhoging komen om in te halen wat verloren is geraakt!
Het personeel verenigen rond het eisenplatform
Bij de MIVB vond de voorstelling van het eisenplatform voor de paritaire commissie plaats op 18 april. Dit eisenplatform bevat meer dan twaalf punten.
Een eerste opmerking: in het algemeen moet men vermijden teveel verschillende punten te hebben, waarop de baas kan zeggen: “ik kan niet alles doen!”… om dan die punten uit het eisenplatform over te nemen die hem goed uitkomen. Er moet een orde van belangrijkheid worden ingesteld binnen de eisen. Daarbij moeten die eisen die het volledige personeel ten goede komen prioriteit krijgen om het personeel te verenigen zodat, indien nodig, overgegaan kan worden tot gezamenlijke actie.
Wij denken dat het punt dat alle arbeiders in de eerste plaats interesseert de lonen is.
De lonen optrekken en de achterstand inlopen
Het eisenplatform zegt: “een belangrijke loonsverhoging”. Juist, maar wat is “belangrijk”? 4,5%, index inbegrepen? Als het dat is, moeten we weigeren, want we zien niet in waarom in een arbeidsovereenkomst datgene moet aanvaard worden dat in het interprofessionele akkoord is verworpen.
Volgens ons, indien men de index inrekent in de onderhandelingen, moet er minstens een loonsverhoging met twee cijfers (minimum 10%) komen als we een reële verhoging van de koopkracht willen behalen en als we een deel van de door de gezondheidsindex verloren koopkracht willen terugwinnen.
Handen af van het brugpensioen!
Sinds maanden voeren de patroons een mediacampagne om ons ervan te overtuigen langer te werken. Ze zouden met name de brugpensioenen willen afschaffen.
Stop! Als men gedurende jaren ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds heeft gewerkt, weekends en feestdagen, heeft men het recht om vroeger te vertrekken. Ook al omdat een bruggepensioneerde een job laat aan een jongere.
Behoud van het brugpensioen, maar niet onder gelijk welke voorwaarde. Na een leven van werken zou men zich niet in de situatie mogen bevinden dat men de buikriem moet aantrekken. Brugpensioen op 75% voor het volledige personeel, zelfs voor wie geen 25 jaar anciënniteit heeft opgebouwd omdat hij/zij voor de MIVB elders werkten.
Laat je niet pakken zoals de vorige keer!
Iedereen herinnert zich nog dat jullie in de vorige arbeidsovereenkomst uiteindelijk een privé-verzekering voor de gezondheidskosten werd opgelegd. Laat jullie niet pakken zoals toen!
Bovendien zijn bepaalde punten van de vorige overeenkomst nog niet gefinaliseerd: maaltijdcheques, reconversie, regeling van conflicten.
Vakbondsdemocratie
Wie beslist wat aanvaard en wat verworpen moet worden? Het is niet aan de vakbondsverantwoordelijken die discreet onderhandelen. De vakbondsverantwoordelijken zijn niet meer dan jullie vertegenwoordigers.
Daarom moeten jullie niet enkel eisen om correct geïnformeerd te worden over de eisen en de evolutie van de onderhandelingen. Er moet vakbondsdemocratie zijn, die werkt met algemene personeelsvergaderingen in iedere depot.
NEEN aan de verdeling
Pas op jullie tellen want er zijn niet weinig truuks om jullie te bedotten. Aanvaard niet dat de vakbonden een onderlinge concurrentiestrijd voeren. Of jullie nu Rood, Groen of Blauw zijn, de lonen en de arbeidsomstandigheden zijn allen dezelfde. Om eisen af te dwingen is ARBEIDERSEENHEID nodig. Laat jullie niet verdelen door pietluttige vooronderstellingen die enkel dienen om jullie weerstand af te zwakken!
Opgelet voor de zomermaanden!
De onderhandelingen beginnen laat. Pas op dat de directie de zaken niet laat aanslepen. Dan zouden we ons in de zomer bevinden, wanneer een slechte overeenkomst erdoor gejaagd wordt op een niet-representatieve vergadering! Het is een procedure waartoe reeds veel patroons hun toevlucht hebben genomen om in alle stilte een slechte overeenkomst op te leggen.
Als de onderhandelingen aanslepen tot in de zomer, is het beter september af te wachten om na algemene personeelsvergaderingen in alle depots te beslissen.
Kan er gehoopt worden dat de secretarissen (die overigens De Planchette met de grootste aandacht lezen) de vakbondsdemocratie zullen respecteren en massale personeelsvergaderingen zullen organiseren in alle depots buiten de zomer? De toekomst zal het ons zeggen. Maar het is aan jullie om jullie delegees zachtjes dooreen te schudden om dergelijke personeelsvergadering af te dwingen en de vakbondsdemocratie te laten spelen.
De LSP en de collectieve arbeidsovereenkomsten
De Linkse Socialistische Partij (LSP/MAS) staat voor sterke, democratische vakbonden die volledig onafhankelijk zijn van het patronaat en de staat. – EENHEID: neen aan de sectaire kapelletjesgevechten! De arbeiders hebben nood aan eenheid. – VAKBONDSDEMOCRATIE: in een bedrijf beslist de directie. In een vakbond moet het omgekeerde gelden: de basis beslist en de secretarissen voeren uit wat de basis beslist. De vakbondssecretarissen en de delegees moeten in dienst van de arbeiders staan. – ALGEMENE PERSONEELSVERGADERINGEN IN DE DEPOTS: de wet staat het organiseren van personeelsvergaderingen op het werk toe gedurende de werkuren (betaald)! De hernieuwing van de arbeidsovereenkomst is een uitstekende gelegenheid om dergelijke vergaderingen te organiseren. Ten eerste omdat iedereen zo op de hoogte is van wat besproken wordt en om vervolgens te BESLISSEN: aanvaarden, weigeren en/of tot actie overgaan.. – SOCIALE VREDE: lees goed wat op de laatste lijnen van de overeenkomst staat. De patroons zetten vaak een clausule van sociale vrede in de overeenkomst, waarin de vakbonden zich engageren gedurende 2 jaar niet te staken. We moeten hierover twee zaken duidelijk maken: 1. deze clausule geldt enkel voor de punten van de overeenkomst zelf (voor andere motieven kan worden gestaakt) 2. erin moeten de woorden “behoudens onvoorziene omstandigheden” voorzien worden (het zou bijvoorbeeld kunnen gebeuren dat, indien de oorlog in Irak zich nog verergert, de prijs voor benzine tot hoger dan 2,50 euro/liter stijgt).